In de tijd vóór digitale schoolborden keek je tijdens je les geschiedenis nog wel eens op ooghoogte tegen een broek van ribfluweel aan, vaak lichtelijk bezoedeld met krijt omdat de leraar in kwestie er zijn handen aan afveegde. Kleding van corduroy, een van de vele andere namen waaronder ribfluweel bekend staat, had vooral een stoffig imago en werd ontweken door alles wat hip was. Nu retro een ding geworden is, is corduroy kleding voor heren niet meer stoffig, maar wordt het juist ‘weer’ hip. De dubbel geweven stof blijkt een lange adem te hebben.
Stof van vele namen
Corduroy is in de essentie een zacht poolweefsel van katoen dat een neerwaartse vleug en ribbels in de lengte kent. De stof ontstond in de negentiende eeuw een kreeg de naam ‘Manchester’ door een slimme zakenman aldaar. Manchester kreeg in ook nog wel eens de naam ‘velour’, maar werd uiteindelijk eveneens bekend als ‘corduroy’. De oorsprong van dat woord is niet geheel duidelijk. Lang werd gedacht dat het kwam van het Fransen ‘corde du roi’, de stof van de koning, maar het feit dat Fransen er een andere naam voor hebben (velours côtelé) indiceert het tegendeel. Vermoedelijk verwijst ‘duroy’ naar een achternaam.
Perfect voor werkkleding
De stevige, geribbelde stof had ook de nuttige kwaliteit dat het vuil afstootte, waarmee het perfect was als stof voor werkkleding voor arbeiders. Zodoende werd er op grote schaal allerhande kledingartikelen van ribfluweel geproduceerd. Blazers, colberts en gilets van corduroy waren voor de lagere klasse alledaagse kleding en dat bleef ook lang zo. Niet alleen fabrieksarbeiders droegen deze kleding voor hun werk, maar ook ambachtslieden, kolendragers en landarbeiders. In het noorden van Nederland werden door boderijders die pakjes en brieven rondbrachten korte ‘klettervesten’ gedragen van corduroy, waarin smalle zakjes verwerkt zaken die zich uitstekend leenden om briefjes in te bewaren. Ribfluweel kreeg in het noorden de naam ‘stuutsiekoorn’. Ook het woord ‘ommejas’ houdt verband met corduroy: het is een verbastering van de Franse plaatsnaam Amiens, waar de stof ook veel geproduceerd werd. In Nederland werd het onder andere in Enschede gemaakt.
Van arbeider naar intellectueel
In de jaren ’60 van de vorige eeuw raakt corduroy uit als stof voor werkkleding, omdat de spijkerbroek zo aan populariteit won. Welzijnswerkers en intellectuelen zoals linkse politici die zich wilden identificeren met de arbeiders gingen toen juist de stof dragen. Zij wisten de corduroy kostuum, colberts en broeken naar een nieuw publiek te brengen, waardoor het nog enige tijd modieus werd. Dit gegeven zal er dan ook ten grondslag moeten liggen dat de stof om het lichaam van geschiedenisleraren terecht kwam en daar net iets te lang bleef. Op zijn beurt zorgde dat dan dus weer voor het stoffige imago dat corduroy kostuums en broeken kregen.
Van broek naar bankstel
Wat het imago van ribfluweel voor mode ook geen goed doet, was dat de stevige en vuilafstotende stof zich ook prima bleek te lenen voor meubels. Zo was er in de jaren ’70 en ’80 niets raars aan om een bank van ribfluweel in je woonkamer te hebben staan, vaak ook in een kleur als groen of bruin. Wellicht heb je zelf nog meegemaakt toen je jong was en er nu misschien zelfs nog wel ergens foto’s van als bewijs: van die meubels die er echt uitzagen alsof iemand van een corduroy kostuum voor heren een bankstel had gemaakt. Deze zijn overigens nooit meer ‘in’ geraakt als vintage. Ergens is het ook moeilijk voor te stellen dat het een handige stof is combinatie met ijzeren onderdelen van bijvoorbeeld spijkerbroeken, dus misschien is het maar goed ook.
Retro is hip
In de huidige tijd blijkt dat telkens het wiel opnieuw willen uitvinden niet altijd lukt, maar dat dat ook niet nodig is. Dat wat in het verleden ooit ‘in’ was en uit de gratie raakte, kan vele jaren laten opeens weer hip zijn. Retro is een trend op zich geworden. Dat betekent dat ook de corduroy kleding van vroegere geschiedenisleraren als warme broodjes over de toonbank van vintagewinkels en tweedehands kledingwinkels gaan. Wie had ooit gedacht dat je uit eigen beweging dezelfde broek zou aantrekken waar je destijds je docent achter zijn rug om over uitlachte? Maar met de huidige trends van epische baarden en snorren en bretels die het verleden oproepen is het niet eens gek dat ook corduroy als modieuze stof van weleer weer in genade aangenomen is.
