Mijn interesse werd gewekt na het zien van de bewustmakende en educatieve documentaire ‘De Superjoden van Ajax’ van de Israëlische filmmaakster Nirit Peled. Er werd een foto getoond van een Joodse man met een enorme baard. Een nieuwsgierig gevoel bekroop me.
Orthodox Joodse mannen dragen doorgaans een lange baard, niets bijzonders. Maar waarom is dat niets bijzonders? Omdat ‘we’ deze gelovige Joodse mannen niet anders kennen? Zijn sommige zaken zo vanzelfsprekend geworden dat ‘we’ de achterliggende gedachte maar laten voor wat het is? Onder het motto ‘Knowledge is king’ doe ik vandaag beknopt bijbels onderzoek naar de orthodox Joodse baard.
“Gij zult uw haar aan het hoofd niet rondom afsnijden, noch uwen baard geheel afscheren.”
De digitalisering, ook zo’n ontwikkeling die vanzelfsprekend is geworden, heeft het specifiek zoeken in De Bijbel -godzijdank- een stuk eenvoudiger gemaakt. De Tora staat, blijkt na slechts enkele minuten googlen, vol met interessante anekdotes over wat het dragen van een baard voor de orthodox Joodse man betekent. De meest interessante staan naar mijn idee in Leviticus en Samuël:
Onderscheid
Leviticus 19:27 stelt: “Gij zult uw haar aan het hoofd niet rondom afsnijden, noch uwen baard geheel afscheren.” Mede uit dit citaat blijkt dat het afscheren van de baard werd gezien als een heidense bezigheid. Egyptenaren en Romeinen, door de apostelen bestempeld als heidense volkeren, waren over het algemeen gladgeschoren. Een volle baard maakte het onderscheid tussen het volk van God en de heidense volken zichtbaar. Het afscheren van de baard is voor de joodse man daardoor ondenkbaar en inherent aan diepe vernedering.
Vernedering
Tijdens de Holocaust werden Joodse mannen niet alleen kaalgeschoren, maar ook van hun baarden beroofd. Uit Samuël 10:4-5 blijkt dat het afknippen van de baard een middel was om joodse gevangenen te beledigen: “Toen nam Chanun de dienaren van David, liet de helft van hun baard wegscheren, en hun kleren halverwege, tot hun achterste, afsnijden, waarna hij hen heenzond. Men deelde dit aan David mee en hij zond hun boden tegemoet, want de mannen waren diep beschaamd; en de koning beval: Blijft in Yericho, totdat uw baard weer aangegroeid is, en komt dan terug.”
