Werken in loondienst wordt ook wel eens ‘werken als loonslaaf’ genoemd. Dat is natuurlijk tamelijk oneerbiedig en lang niet iedereen ervaart het op die manier. Maar zij die er wel zo naar kijken dromen er vaak van om eigen baas te zijn of zijn dat reeds. Dat klinkt natuurlijk ook interessant, want je werkt voor je eigen inkomen en niemand commandeert je rond. Je hebt de vrijheid om je werk zelf in te delen en vakantie te plannen wanneer jij dat wilt. Is dat wel wat voor jou? Dan is het belangrijk om te beseffen dat er zeker ook minder kanten aan het zelfstandig ondernemerschap zitten die je zeker ook in overweging moet nemen. We bespreken ze in dit artikel.
Geen pensioenopbouw
Bij de meeste banen in loondienst bouw je maandelijks pensioen op. Dat gebeurt automatisch en je hebt er geen centje pijn van, omdat het onderdeel uitmaakt van de secundaire arbeidsvoorwaarden. Zo ben je ervan verzekerd als je maar consequent aan het werk blijft dat je op je oude dag er warmpjes bij zit door een mooie maandelijkse pensioenuitkering. Als zelfstandig ondernemer bouw je echter niet automatisch pensioen op. Er is geen pensioenfonds zoals dat er voor werknemers wel is, dus je moet zelf naar een oplossing zoeken om jezelf van een pensioen te voorzien en daar moet je met regelmaat geld voor reserveren uit je inkomsten. Als je dit vergeet, te laat eraan begint of te weinig opzij zet, heb je een karige oude dag. Je moet dus wel het verstand en de discipline hebben om verstandig met je tarieven en inkomsten om te gaan als ondernemer.
Geen vanget of verplichte kosten voor een vangnet
Je pensioen is echter niet het enige waarvoor je geld moet reserveren uit je inkomsten. Een ander groot nadeel van ondernemer zijn is namelijk dat er geen vangnet voor je bestaat in het geval van arbeidsongeschiktheid. Werknemers in loondienst dragen hier maandelijks voor af, en kunnen terugvallen op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Een ondernemer moet zich hier speciaal voor verzekeren, en dat is een behoorlijk dure verzekering die een noemenswaardige hap uit je inkomen neemt. Je bent momenteel niet verplicht om hem te nemen, waardoor je de kosten kunt besparen, met het risico dat je bij fysieke of mentale ziekte zonder inkomen komt te zitten. Toch kiezen juist vanwege die hoge kosten veel ondernemers niet voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov). Daarom wil de Haagse politiek de verzekering over enkele jaren verplichte gaan stellen. Dan ontkom je dus niet meer aan de kosten, met alle gevolgen van die voor je inkomen. Daar komt bij dat die verzekering pas na een jaar verminderde arbeidsgeschiktheid begint met uitbetalen, waardoor er alsnog een groot gat is om te overbruggen.
Geen doorbetaling tijdens vakantie
Bij arbeidsongeschiktheid hoef je dus niet op doorbetaling te rekenen. Dat geldt echter ook voor vakanties. Als jij ervoor kiest om niet te werken, breng je ook niets binnen. Dat maakt het een stuk minder aantrekkelijk om als ondernemer vakantie te nemen. De eerdergenoemde vrijheid wordt in die zin juist beperkt. Want je kunt vakantie nemen wanneer je wilt, maar kun je het je ook veroorloven? De oplossing hiervoor is natuurlijk om de rest van het jaar een stapje extra te zetten en minder uit te geven dan er binnenkomt, maat dat vereist wel inzet en discipline. Zou je ooit wel met een sabbatical willen gaan? Begin dan maar alvast met sparen, anders gaat dat echt niet lukken als zelfstandig ondernemer.
Moeilijk loskomen van het werk
Als ondernemer ben je zelf overal verantwoordelijk voor. Voor de continuïteit van je bedrijf en die van je inkomen, om maar twee essentiële zaken te benoemen. Dat gaat ervoor zorgen dat je een bepaalde onrust ontwikkelt die ervoor zorgt dat je nooit echt vrij bent van werk. Je staat altijd een beetje aan en de kans is groot dat je ook gaat werken op momenten dat je dat in loondienst niet zou doen. Is dat dan vrijheid, kun je je afvragen. Er ontstaat een gevoel van verplichting dat groter is dan je in loondienst zou hebben. De enige redding is om er zo veel plezier in te hebben dat het niet als een verplichting voelt. Maar werk blijft werk en zelfs als eigen baas is niet alles wat je moet doen leuk en hetgeen waar je in je hoofd voor gekozen hebt.
Administratieve taken
Een uitstekende illustratie van dat laatste is het feit dat er bij het ondernemerschap ook administratieve taken komen kijken die over het algemeen voor niemand leuk zijn. Je moet immers vier keer per jaar je btw-aangifte invullen en je inkomstenbelastingaangifte wordt er een stuk ingewikkelder van. Daarnaast moet je er ook gewoon een deugdelijke administratie op nahouden waarin inkomsten en uitgaven verantwoord kunnen worden. Dit zijn taken die wel tijd kosten, maar geen geld opbrengen. Toch ontkom je er niet aan, ofschoon je er wel een boekhouder voor zou kunnen inschakelen. Maar die moet je dan wel weer betalen.
Zo romantisch is het zelfstandig ondernemerschap dus nu ook weer niet. Het valt wel mee met die vrijheid, als je het goed bekijkt. Daarnaast mis je een aantal voorname voordelen van het werken in loondienst, waarbij we het nog niet eens hebben gehad over het feit dat het moeilijker wordt om een hypotheek te krijgen. Kortom, denk er nog eens goed over na of je écht eigen baas wilt worden voordat je je baan opzegt en een bedrijf start.
