Het internet is zo’n beetje de ruggengraat van onze huidige (digitale) samenleving. We gebruiken het bijna overal voor tegenwoordig. Het is ontzettend handig (als het goed werkt), maar tegelijkertijd ook erg gevaarlijk. Waar op een plek waar veel mensen te vinden zijn, liggen ook kansen voor criminaliteit en wangedrag. Dat maakt dat je online zeer op je hoede moet zijn voor alle bedreigingen die daar bestaan. Je moet jezelf er zo goed mogelijk tegen wapenen. Maar hoe doe je dat? We bespreken een aantal van de grootste online bedreigingen en hoe je kunt voorkomen dat je er slachtoffer van wordt.
Phishing: herken de lokvogels
Een bekend fenomeen in de hedendaagse digitale wereld is phishing. Dit is een term die gehanteerd wordt wanneer mensen met foute bedoelingen bij je ‘vissen’ om gevoelige informatie te stelen. Dat kunnen inloggegevens zijn, maar bijvoorbeeld ook je creditcardgegevens. De modus operandi is doorgaans het versturen van e-mails waarbij men zich voordoet als een legitieme partij. Dat is vaak een partij waar je zelf mee te maken hebt, waardoor je er makkelijk in trapt. Phishing gebeurt echter ook met behulp van nepwebsites en berichten op sociale media. Om te voorkomen dat je ten prooi valt aan dit soort praktijken, is het cruciaal dat je phishing leert herkennen. Check bij alle communicatie waar je gevraagd wordt om in te loggen of gegevens door te geven wat de afzender is en of deze wel klopt. Lijkt het niet te kloppen? Negeer de berichten dan of vermijd de website in kwestie.
Malware: bescherm je apparaat en jezelf
Voordat je gaat mailen omdat virussen ontbreken in dit overzicht: tegenwoordig vallen die onder het kopje ‘malware’, wat een samentrekking is van ‘malicious software’: kwaadaardige software. Dit is een verzamelnaam voor verschillende soort software die gemaakt is om gegevens te stelen, de privacy aan te tasten en schade aan te richten aan computers en computersystemen. Dat kan een virus zijn, maar het kan ook ‘trojaans paard’ zijn. Ook ransomware en spyware vallen onder het kopje malware. Belangrijk om malware te vermijden is het vermijden van het openen van verdachte downloads, bijlagen en links. Goede antivirussoftware die up to date is kan je beschermen tegen malware. Merk je dat je verdachte pop-ups krijgt of dat je computer zich vreemd gedraagt? Dan kun je al geïnfecteerd zijn met malware. Het verwijderen daarvan is lang niet altijd eenvoudig. Alle reden om zo’n infectie te voorkomen.
Cyberpesten: beheer je privacyinstellingen
Helaas biedt het internet ook een platform voor cyberpesten. Digitale platforms zoals sociale media, messaging-apps en online forums zijn een instrument om andere mensen lastig te vallen. Dat kan gaan van intimidatie tot het bewust beschadigen van iemands reputatie. Dit kan grote gevolgen hebben. Het is belangrijk om te voorkomen dat jij of je naasten er slachtoffer van worden, maar zeker ook om er zelf aan deel te nemen. Om jezelf te beschermen tegen cyberpesten, is het belangrijk dat je proactief je privacyinstellingen op sociale media beheert. Zo kun je controle uitoefenen over wie toegang heeft tot jouw content en profielinformatie. Blokkeer ongewenste contacten en rapporteer daders om meer negatieve interacties te voorkomen. Zelf kun je verantwoordelijk en respectvol gedrag online bevorderen zowel door zelf een positieve bijdrage te leveren als door anderen aan te moedigen hetzelfde te doen.
Diefstal van identiteit: bewaak je persoonlijke informatie
Andermans persoonlijke informatie is een hoop waard, want daar kan een iemand allerlei illegale dingen mee uithalen, zoals het plegen van financiële fraude of identiteitsfraude. Dit kan er onder andere toe leiden dat er geld van je gestolen wordt. Identiteitsdiefstal wordt dan ook beschouwd als een ernstig misdrijf. Daar moet je je dan ook goed tegen beschermen. Dat begint bij het gebruiken van sterke, unieke wachtwoorden voor alle accounts die je online bezit. Als het kan, is het ook heel verstandig om gebruik te maken van tweefactorauthenticatie (2FA). Geef alleen persoonlijke informatie aan partijen die te vertrouwen zijn en monitor je bankafschriften en andere financiële accounts om verdachte activiteiten te spotten.
Misinformatie/desinformatie: blijf kritisch denken
Fake news! Wat is er actueler dan de grote aanwezigheid van misinformatie en desinformatie op het internet? Het is erg makkelijk om online bewust valse of misleidende informatie te verspreiden met de bedoeling om de publieke opinie te beïnvloeden of om verdeeldheid te zaaien. Iedereen kan immers plaatsen en verspreiden wat hij of zij wil via sociale media en andere online platforms, want er wordt maar weinig controle over uitgeoefend. Dat maakt het nu meer dan ooit belangrijk om kritisch te denken. Check eerst je bronnen voordat je informatie deelt of gelooft. Concentreer je op enkel op betrouwbare informatiebronnen.
Het internet is dus niet een plek waar je je onbezorgd kunt begeven, al doen velen van ons dat toch wel een beetje. Daarmee ga je voorbij aan de notie dat er allerlei kwaadwillenden online actief zijn. Wees je daarom bewust van de hierboven beschreven bedreigingen en neem de tips ter harte. Beschouw het internet gebruiken als autorijden: je moet je gordel om doen en goed opletten om ongelukken en schade te voorkomen.
